Quá trình thành lập và phát triển, những đặc điểm chính của đơn vị:

Thị trấn Xuân Mai được thành lập ngày 27/3/1984, nằm ở phía Tây của huyện Chương Mỹ, có diện tích tự nhiên bằng 960,61ha; có 5.586 hộ, 22.252 nhân khẩu (theo số liệu Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019). Có trục đường quốc lộ 6 và đường Hồ Chí Minh đi qua, là điểm giao lưu kinh tế, văn hóa giữa miền Tây Bắc với Thủ đô Hà Nội. Thị trấn hiện có 9 tổ dân phố, ngoài ra trên còn có trên 30 cơ quan, đơn vị, trường học của Trung ương, Thành phố, Huyện và 242 công ty, doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn. Đảng bộ thị trấn Xuân Mai có 19 chi bộ với 1.132 Đảng viên.

Theo định hướng tại Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, Xuân Mai là 01 tỏng 05 đô thị vệ tinh của Thủ đô Hà Nội.

* Địa giới hành chính:

- Phía Tây giáp xã Hòa Sơn và thị trấn Lương Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình;

- Phía Bắc giáp huyện xã Đông Yên, huyện Quốc Oai, thành phố Hà Nội;

- Phía Đông và phía Nam giáp xã Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội.

* Kết quả thực hiện các nhiệm vụ Kinh tế-Xã hội

Trong những năm qua, Đảng ủy, HĐND, UBND thị trấn đã tập trung chỉ đạo, điều hành, kịp thời xây dựng các chương trình, kế hoạch cụ thể, triển khai quyết liệt, đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp, đạt được một số kết quả tích cực trên các lĩnh vực phát triển kinh tế-xã hội, an ninh, quốc phòng.

Về phát triển kinh tế: Thu ngân sách hàng năm đều vượt dự toán cấp trên giao. Chỉ đạo làm tốt công tác sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi thú y, chủ động đưa các loại giống lúa lai, các loại cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế, năng suất cao vào sản xuất. Quan tâm chỉ đạo đẩy mạnh phát triển tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch vụ, các chương trình tín dụng chính sách trên địa bàn. Thu nhập bình quân đầu người trên địa bàn (năm 2022) đạt 72 triệu đồng/người/năm.

          Về lĩnh vực văn hóa-xã hội: Cuối năm 2022, Số hộ dân cư được công nhận nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa” là 4.447 hộ. Tỷ lệ hộ gia đình được công nhận và giữ vững danh hiệu "Gia đình văn hóa" đạt 94%. Có 9/9 tổ dân phố được công danh hiệu “Tổ dân phố văn hóa”. Số hộ nghèo là 13 hộ, chiếm 0,23%; số hộ cận nghèo là 70 hộ, chiếm 1,24%. Duy trì thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế. Có 4/5 nhà trường được công nhận đạt Trường chuẩn quốc gia. 

        Về An ninh, quốc phòng: Tập trung nắm tình hình nội bộ nhân dân, tình hình học sinh, sinh viên, người nước ngoài, tình hình tôn giáo trên địa bàn. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng đối với nhiệm vụ chuyển hóa địa bàn trọng điểm, phức tạp trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn thị trấn. Triển khai có hiệu quả các mô hình tự phòng, tự quản về an ninh trật tự, phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Xây dựng và triển khai tổ chức thực hiện nghiêm túc các kế hoạch công tác quân sự, quốc phòng địa phương, các chính sách hậu phương quân đội. Hàng năm, đều hoàn thành 100% chỉ tiêu tuyển quân. Tổ chức lực lượng tham gia hội thi, hội thao đạt nhiều thành tích cao. Nhiều năm liên Công an thị trấn, Ban Chỉ huy quân sự thị trấn được công nhận “Đơn vị quyết thắng”.